امضای الکترونیکی چیست؟

در دنیای مدرن، همه چیز دیجیتالی شده است. از خرید آنلاین گرفته تا اتوماسیون عملکردهای پیچیده کسب و کار، امروزه همه چیز دیجیتال است و پایه و اساس آینده ما را نیز بنا می کند. یکی از مواردی که امروزه به محبوبیت رسیده امضای الکترونیکی یا امضای دیجیتال است.

علیرغم اینکه به نظر می رسد امضای آنلاین یک روش آسان است، بسیاری از افراد معمولا نگران قانونی بودن امضاهای الکترونیکی هستند. آیا امضا الکترونیکی در قالب یک توافق نامه حقوقی قابل استناد است؟

امضای الکترونیکی چیست؟

اولین چیزی که باید بدانید این است که امضای الکترونیکی چیست. درست مانند امضای با مرکب، امضای آنلاین اسناد راهی برای امضای اسناد است، با این تفاوت که امضاهای الکترونیکی چند بعدی هستند. روش های زیادی برای انجام این کار وجود دارد.

می توانید از یک ابزار امضا الکترونیکی استفاده کنید که به شما امکان می دهد با کلیک موس یک سند را امضا کنید یا امضای خود را با استفاده از موس روی سند دیجیتال ترسیم کنید. وجود چنین امضایی بر روی سندی بسته به عوامل مختلفی که بعداً در محتوا خواهید خواند، ممکن است وضعیت حقوقی (قوی تر یا ضعیف تری) به آن بدهد یا ندهد.

قانونی بودن امضاهای الکترونیکی

اکنون که می دانید امضاهای الکترونیکی چیست، حتما در مورد قانونی بودن آنها تعجب می کنید. بله، شما می توانید یک امضای الکترونیکی روی یک سند قرار دهید، اما آیا انجام این کار سند را قانونی می کند؟

امضاهای الکترونیکی از نظر قانونی در سی کشور اروپایی، ایالات متحده و اکثریت قریب به اتفاق کشورهای جهان الزامی است. یک امضا الکترونیکی می تواند دارای همان وزن و اثر قانونی باشد که یک سند کاغذی سنتی دارد.

در همه کشورهایی که امضای الکترونیکی از نظر قانونی لازم الاجرا است، وضعیت حقوقی آن به اثبات وجود این سه عنصر بستگی دارد:

شماره 1 WHO: چه کسی امضا کرده است؟

این بخشی است که هویت امضا کننده باید تأیید شود. تعدادی روش وجود دارد که می تواند برای انجام تأیید هویت استفاده شود مانند استفاده از “تأیید از طریق پیام کوتاه”، ایمیل، شناسه الکترونیکی. هرچه کنترل هویت در این روش سخت تر باشد، امنیتی که روش ارائه می دهد بالاتر است.

علاوه بر این، اطلاعات زیادی در مورد هر درخواست از سند یا قرارداد ذخیره و ثبت می شود. لازم به یادآوری است که هیچ یک از این روش های شناسایی 100٪ ایمن نیستند.

شماره 2 قصد: چه چیزی امضا شد؟

قسمت بعدی که وضعیت حقوقی سند امضا شده را تحت تأثیر قرار می دهد، محتوای سند و مقصود طرفین است. اینکه چه چیزی امضا شد؟ آیا طرفین دعوت شده در قرارداد قصد امضای سند را دارند و به طور قانونی به آن متعهد شده اند؟

این همان بخشی است که محتوای قرارداد و آنچه طرفین در نسخه امضا شده سند بیان کرده اند مهم است.

شماره 3 یکپارچگی: آیا سند پس از امضا تغییر کرده یا دستکاری شده است؟

قسمت پایانی که برای تعیین وضعیت حقوقی سند با امضای الکترونیکی مهم است، یکپارچگی سند بعد از امضا است. این بدان معناست که بعد از امضای طرفین، سند باید دست نخورده نگه داشته و اصلاح یا دستکاری نشود. با استفاده از امضای الکترونیکی مبتنی بر PKI، سند هش می شود و با استفاده از یک جفت کلید رمزگذاری نامتقارن امضا می شود.

از این رو از یکپارچگی سند محافظت می شود به طوری که حتی یک تغییر جزئی در سند، مثلاً تغییر یک ویرگول، یک نقطه یا یک مکان، یک مقدار هش متفاوت ایجاد می کند، در نتیجه نشان می دهد که یک تغییر رخ داده است.

شرایط لازم برای امضای الکترونیکی از نظر قانونی الزامی است

همانطور که روشن است، هر امضای الکترونیکی از نظر قانونی الزام آور نیست. بدیهی است که شما نمی توانید فقط از امضای خود روی کاغذ عکس بگیرید، آنرا برش دهید و در اسناد خود بچسبانید تا از آن برای “قانونی” ساختن اسناد استفاده کنید. این روش هیچ سطح مناسبی از شواهد را ارائه نمی دهد زیرا شخص دیگری می تواند به راحتی آن را از سند شما به سند دیگری کپی و پیست کند.

ارزش قانونی امضای الکترونیکی به توانایی آن در اثبات اینکه چه کسی آن را اعمال کرده است، هویت آن شخص و اینکه داده های امضا شده پس از امضا تغییر نکرده است، بستگی دارد.

انواع امضاهای الکترونیکی

انواع مختلفی از سطح امضاهای الکترونیکی بر اساس آیین نامه سازمان eIDAS وجود دارد: SES (امضای الکترونیکی ساده)، AdEs (امضای الکترونیکی پیشرفته) و QES (امضای الکترونیکی واجد شرایط).

منبع